Նորություններ » Ռուսաստանն ամրպանդում է Չինաստանի հետ կապերը՝ մարտահրավեր նետելով Թրամփին

Ռուսաստանն ամրպանդում է Չինաստանի հետ կապերը՝ մարտահրավեր նետելով Թրամփին

07.06.2019 | 09:36

Հաճախ չէ Վլադիմիր Պուտինը պատրաստ լինում սամիթում գլխավոր դերն ինչ-որ մեկի հետ կիսել, հատկապես իր հրավիրած սամիթում: Բայց Չինաստանի նախագահ Սի Ձինպինը սովորական հյուր չէ՝ գրում է Financial Times-ը: Սին Ռուսաստան է ժամանել չորեքշաբթի և նրան ընդունում են իբրև Պուտինի մերձավորագույն դաշնակցի: Եվ Մոսկվան, և Պեկինն ԱՄՆ-ի կրակի տակ են՝ ծայրահեղ պատժամիջոցների կամ Դոնալդ Թրամփի առևտրային պատերազմի: Եվ Պուտինը, և Սին ջերմ բարեկամություն են հաստատել, որ մարտահրավեր է նետում երկու երկրների տասնամյակների անվստահությանը: Երկու նախագահները կառուցում են կապեր, որոնց կարևորությունը աճում է և նրանք մարտահրավեր են նետում այն վերլուծաբանների սպասումներին, որ դաշինքին երկար կյանք չեն տալիս:

«Ենթադրվում է, որ սամիթը կավելացնի ալյանսի կշիռը, որ արդեն ներառում է համագործակցությունը էներգետիկայի ու պաշտպանության ոլորտում: Սպասվում է, որ նախագահները երկու հայտարարություն կանեն: Մեկը նվիրված կլինի երկու երկրների կապերին: Երկրորդը կդատապարտի «միջազգային համակարգում հեգեմոնիկ գերակայությանը», որ հղում է ԱՄՆ-ի առևտրային պրակտիկային և պատժամիջոցներին»՝ գտնում է Չժան Սիանը՝ Շանհայի Արևելաչինական մանկավարժական համալսարանի ռուսագիտության ամբիոնի պրոֆեսորը: «Անցած շաբաթ ՉԺՀ ԱԳ փոխնախարար Չժան Խանխուեյը Սիի այցը Ռուսաստան անվանեց դարակազմիկ, որ կամրապնդի հարաբերությունների հիմքերը: Սպասվում է, որ սամիթը կընդլայնի համագործակցությունը էներգետիկայի, ավիացիայի ու կապի ոլորտներում, նաև գյուղատնտեսության. Ֆինանսների, տեխնոլոգիաների և էլեկտրոնային առևտրի»՝ ասել է Չժան Սիանը: ՌԴ-ի նկատմամբ ԱՄՆ նոր պատժամիջոցների սահմանման ռիսկը ակտիվացրել է Ռուսաստանի ու Չինաստանի գործարքները պաշտպանելու ջանքերը տարբեր միջոցներով՝ օրինակ՝ ոչ դոլարային համակարգերը՝ գտնում է Սիանը: Դա ռեալ սպառնալիք է երկու երկրները համար և հիմա լուրջ քննարկվում են արձագանքելու տարբերակները: Ռուսաստանը վճռական շրջադարձ արեց Չինաստանի կողմը, երբ ԱՄՆ-ը և ԵՄ-ն պատժամիջոցներ սահմանեցին ՌԴ-ի դեմ Ղրիմի անեքսիային ի պատասխան: Մոսկվան Պեկինի մեջ տեսավ հուսալի գործընկերոջ՝ նավթ, գազ, բնական պաշարներ վաճառելու համադրությամբ և արևմտյան ֆինանսավորման կրճատումը փոխհատուցելու համար: Երկու նախագահների անձնական սերտ կապերի շնորհիվ Ռուսաստանն ու Չինաստանը գտան շահերի համընկնման կետեր՝ Թրամփի վարչակազմի մարտական քաղաքականության դեմ հանդիման: «Այս պահին նրանց միավորում է ընդհանուր գործը՝ ԱՄՆ-ի գլոբալ առաջնորդության դեմ, քաղաքական դիմակայության ընդհանուր շահը, ավտոկրատիկ համակարգերի նմանությունը, երկու նախագահների անձնական մտերմությունը, որ ձգտում են իրենց ձեռքում հնարավորինս շատ իշխանություն կուտակել»՝ գտնում է է Ֆրեդերիկ Կեմպեն՝ Ատլանտյան խորհրդի ամերիկյան վերլուծական կենտրոնի նախագահը: 2018-ի սեպտեմբերին Չինաստանն առաջին անգամ հրավիրվեց մասնակցելու սառը պատերազմի ավարտից հետո մեծագույն համատեղ զորավարժություններին, իսկ դեկտեմբերին սկսեց աշխատել Ռուսաստանի և Չինաստանի միջև առաջին գազատարը, միայն անցյալ տարի երկկողմ առևտրի ծավալը մեծացել է 24,5%:

Հաշվի առնելով նրանց վիթխարի տնտեսական տարբերությունը՝ 1990-ին Ռուսաստանի տնտեսությունը 40% մեծ էր ՉԺՀ տնտեսությունից, հիմա ՉԺՀ տնտեսությունը 8 անգամ մեծ է և աճում է ավելի արագ տեմպերով, հարաբերությունները բոլորովին էլ հավասարակշռված չեն՝ չնայած հավասարության մասին Պեկինի հրապարակային հայտարարություններին: Ապրիլին Պեկինում հանդիպման ժամանակ Պուտինը իր աջակցությունը բարձրաձայնեց չինական Մետաքսի ճանապարհի մարտավարությանը, չնայած Մոսկվայում շատերի անհանգստությանը, որ ընդլայնման չինական նախաձեռնությունը ոտնձգում է Կենտրոնական Ասիայում ՌԴ ազդեցության գոտիներում: Թեպետ ՌԴ-ն ավելի շատ ունի ՉԺՀ-ի կարիքը, Պեկինը երջանիկ է ունենալ նավթի ու գազի բարեկամ մատակարար: Չլինելով ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի մշտական անդամ, Չինաստանը հմուտ օգտագործել է Մոսկվայի ձայնը և պատմական կապերը Փխենյանի հետ՝ ազդելու Հյուսիսային Կորեայի ապագայի վերաբերյալ դիվանագիտական բանավեճերի վրա:

Պեկինի ու Վաշինգտոնի առևտրական վեճը նշանակում է, որ խոզաբուծության ու թռչնաբուծության ռուսական սեկտորը կարող է փոխհատուցել անկման մի մասը, եթե չինական ընկերություններն այլևս գնումներ չանեն ԱՄՆ-ից: Չինաստանն էլ ցանկություն ունի ներդրումներ անել ռուսական պետական հատվածում ու Արկտիկայում:
Հենրի Ֆոյ, Քրիստիան Շեպարդ, Financial Times

Հ.Գ. Սանկտ Պետերբուրգի միջազգային տնտեսական համաժողովը, որին հրաժարվել է ներկա լինել ՌԴ-ում ԱՄՆ դեսպանը, դառնալու է ռուս-չինական հարաբերությունների բենեֆիս: Տրենդը իրավիճակային է և պատասխանն է Թրամփի «Նախևառաջ Ամերիկան» քաղաքականության: Իսկ եթե 2020-ին Դոնալդ Թրամփը հրաժե՞շտ տա Սպիտակ տանը: Փոխվելու՞ է առևտրատնետեսական ու ռազմաքաղաքական դաշինքների տրամաբանությունը աշխարհում: Լոնդոնում Դոնալդ Թրամփը Մեծ Բրիտանիային խոստանում էր ֆանտաստիկ առևտրատնտեսական պայմանագիր, որի նպատակը ԵՄ-ից Մեծ Բրիտանիայի լիակատար հեռացումն է: Աշխարհի առևտրատնտեսական քարտեզում ևս կատարվում են գլոբալ փոփոխություններ, որ պայմավորելու են ֆինանսների տեղաշարժը ու քաղաքական գերակայությունների վերանայումներ: Հայաստանի տեղն այդ փոփոխություններում դեռ անորոշ է: Համենայն դեպս միջազգային տնտեսական ծրագրերում մասնակցության ու արտասահմանյան ներդրումների հեռանկարով: ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը երեկ մեկնեց Սանկտ Պետերբուրգ՝ մասնակցելու միջազգային տնտեսական համաժողովին, ի՞նչ փաթեթով ու ի՞նչ ակնկալիքներով:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 2168